Tuesday 25 May 2010

MATU CA THLI BOIH HAM AWL THANG


AWMNGAIH CIL THUINA

Thalam tlangpor awlthang thlah, rek raana tah kum 2009 April thla ka lawng tawngcyk la awm. Hetih la rek raa na dawng lawlh maihna awm ouh la raina khui ka lawng kum khat cupna, 2010 April thla pha thai kopna dawng lumha cyk ah awmngaih cil ka thui. Thlarook aphu myh azola delhi khawpui ah caram awlthang thut (100) rek raa thai la awm. Awlthang rek raa na dawng vot thokna on thlangkhat mengteng thil angla tyng saknathli khaw awm thai mai. Tede zakmingna na van khyh tih kaw dung on na van tee u thai dawng awmngaihna ka khyh. Tecong ram tlo ben ka lawng khaw seh thathly on thapeekna awlkaa thuina ka van khyh kungthli sawah khaw seh awmngaihna ka khyh bal. Tede bi hongna nawh on tangka phaisa vok thokna dawng lawlh maihna awm tih thlaboih ben awlthang thlah ty veng tyng sak thai na nawh on (Photo) muithlip khaw seh tai thai nawh la awm. Kum 2009 November thla on December, thlahih khui kah awlthang thlahna ham Salai Zawm Nong on Salai Mawsi lawng tangka pheksa ben on bawmna, cadek ben ah ka bawm cem kung Salai Canaan, bolrai kung ben ah ka bawm cem kung Pastor Hlamuan, Salai Lalthang, on Salai Hungmawng hethli boih sawah awmngaihna abou kok ka khyh.

BAWL THINGLAM TUNG PAWCINA

Matupi khawpui ka lawng menghih athlana Bawl tlangsawmah kum 2002 veng pe (40) ka sang thinglam tung ling la awm. Ramtung tlo ka pha Matu ca khasut lawng ks 3500000, Matu thlangbol rook kah tha phu ka thum, ks 3500000, ahawm la Ks 7000000 vak sah tih divin lai tah kawl van ben kah von la awm. Kum 2002 thinglam tung tah Houtu Pastor on ahamcathli teng sawben baran lawng phe ham azak sak. Thangthuina on thinglam tung ka ling tih ka cak sak pon dawng phe ham ka rih atina tih a ek u. Tevengah kawl ralkap lawng thinglam tungrawm pe 5 aphoi tih awlpungnathli awm. Kum 2002 June zarhihna, sawben baran lawng phe tlaih nawh ham awl van pha sak kop tih Houtu Pastorthli lawng tungrawm a et u kop. Kum 2003 April 9 khawhin Daw Su Kyi Matupi ah valaw tih a mel cong thlathum sa July zarhihna atah commander Mung Aye Matupi tlop a van pha. Matupi he a pabena Chin khawpui la khyh a ngaih dawng ralkap battalion (2) hawlh ham kam thlah. Khawpui tengvai dum on khawvawk hynthli ralkap khawri la araawt tih a bym. Tedawng khawhyn khyh kung Ngalathli kah khawvawk louton im sak ham koi dawng lawlh maihna bro nawh a tawng u.
Commander Mung Aye Matupi ka lawng amel cong awlkhyh ceh taakna angla Captain San Aung on ralkap battalion (2) matupi la a van tuih tih, khawpui tlaih vawng ham bibi a tawng nawn pahoi. Matu singzo la aka awm tah phyl hyn on phyl raang rym a thai syn tih n’pawng kop atah thlangdyk lawng zahawh ti u. Matu singzo a kaan doop tih phyl raang on phyl hyn rymthli apawng sak tih ralkap khawri la a raawt. Captain San Aung lawng Bawl thinglam tung pawci sak ham aralkapthli a cem tuh tih a bawng hawrh. Phe ham a rih u tih noop caap a ngaih lumha dawng thinglam tung ka lawng pe 40 a thlana hynah nokna (Alaan) a tai tih aling u. Tedawng Houtu Pastor on a hamcathli lawng thinhoop ngaihang on thangthuina a khyh u. Kum 2005 January ni 3 khawhin veng atah ralkap lawng Bawl thinglam tung tah a phe tih a pawci sak. Tetih la Bawl thinglam tung pawcina awlthang lawng diklai kil-li ah thang khungdeng. Tedawng ka ming on ka zathli kah lungbui cai thun ang a tlawh pe.
RAM HULA THEN BAWL THINGLAM TUNG NGAINA
Maturam danngaih hula theen bawl thinglam tung, tumding nang rahlung on kan thangpawm lah ai. Pawngpa ceh awmna hynkung rook ah tumding na thlang theenna kan hilh dam tangkiik tih, ka lenghui kepah kankem mang khak ouh. Na thenna lawng bungtla tui angla na tla tih dan kan hah thai nawh. Na khawpha tah Padaipa angla baawk tih na khawbol myl tah caphoi saimo angla ryng thou. Na eel thleng tah langloop sawi on lou u tih na rang-suuk tah dingcih awt angla thyng u. Na suk hui tah sazuk kimo on lou u tih na kut pythli tah antalawng thaih angla pik sum. Huben na sam tah thutsawng angla zoor bat tih na haai sambo tah vaikym mawmai angla bom u. Tumding aw! kai tah ka thitlai raa tih thlangtlo van dan ngaih bol ne. Thlangtlo lawng n’be tih cungah na dou atah thimkalh la na van ai. Na mik dai tah akhu capo mik on lou u tih na mik kel tah thla-se taang on lou u. Na laa sak awl lawng vakawk au awl lakah peeng tang kiik. Khawhaal ty kah cumcir awl angla ding ary tih dupdawn ka lawng kan hutung popa. Kan lungna kaawng cacung on u lawng athut lek ai. Na mik-hu mul tah rukkhi tlai kah tawisik angla kham la caawn. Na nuih naw tah dangdau paimym on lou u tih na samtol lawng vaitaw talhaam kah lungthu angla na lu sawah syym u. Na thlangtheenna lawng ka kaw a van sawl. Na rehna nook imkhui tah na theen tui lawng a silh tih sa-kuh cacuun ngawlh hyn lak ah phi ngaai. Mincang rook muitheen byhna haidan dawng na thloihthlam u. Na awingaih nawh tah u lawng na ih-con tung tek ham koih nawh. Na samtol tlongna ludolh sawah cadawng tlo va raal bol selang, na rehna sui talawng khuiah rul thee va kun bol seh. Na pawngpa nook na khui thlepah u lawng khaw sawng-aw van dyn bol seh. Tumding aw! Na awingaih kai tah rawtui lungpel khawthli lawng khawlaw ka lawng khawtlak ben la n’pawm tih ka dangkai hyyt hyyt reu. Thinkhyk awlhyp on kan tooi lah ai. Thlipui zilhthee lawng n’zawng na nawh ham Baawng-zaa angla na khawbol tharui zaal sak lang na paihyn te thoot mangkhak. Ram hula theen tumding aw! Na lengpang sum lak law kah na rawn lu tah bawl thinglam tung angla ling u tih pilnam lawng n’dan hah thai nawh. Loubah khawtheen thlemrym atah tumding loulam ka lawng vamel bal pon. Sui talawng rehna im khui ah kuun bal pon silang cilhyp awlding tooi on awmtheen bon bal pon sih. Ih-sap cinghy pon, mik kuu harawi pon sih ne.
Tumding aw! Khawkbee pon rawihuuithli lawng n’ceh taak ai lungthu syng loih. Tu ah na awl a myh sut ouh tih kan tooi na awl na van thlarh nawh kai ca. Kaa ka khyh nawh phunglym lai lawng pateng myyp tih ring. Tumding rawn lu tah khawsoih bawi lawng Kima sawm la n’tling vik tih na pum tling hawng phe-ngun la ihcon saw dawng na raal sut ouh pon aw?. Tihin ka lawng tah tumding ming on kan khy tlaih nawh ve tih thinthiip lutling ming on ni kan tooi pon ai ne. Ih-con sawah na lungtling hawng ni a awm sut pon. Thinthiip rawn lutling aw! Kumthum to kan lam toon, kumrih saa ah aw na phou ve tih na mel kop ai. Na phou thlan to thlangtlo ka dan ngaih ma nawh. Bangkil kah na hang sarum on ka patal hih van badai ne. Na ceh taak baailong on mikphi tui ka hui mai pon ai. Ka tlumtloi ouh atah selkhui ka lawng kan dook kop badai. Vakawk angla pang bal lang, khawhal ty kah sumcir awl angla na awlding te dupdawn ka lawng kan hutung bal lah ai. Ruh raawng ka khyy tih ka myyp thai Ezekel ti u lawng n’dook veng na phe ngun on na rawn lutling tah kima saawm kah khawsoih tung-ep khui ka lawng na vasawng kop pon ai. Te atah thinthiip rawn lutling on tumding phe ngun lawng na tawm hih kop ve tih pum ka sop phe ka kha thai tlaih nawh khawhii hui kah pimpir angla na sawng kop pon ai. Ryp awm on yp awm tangkiik vaan aisi tumpa angla maturam ah thlangping pilnam lawng n’dan kop pon ai.

****** Ram hula theen bawl thinglam tung Maturam.

By. Salai Zawm Nong

MATU ON MYO

Maturam kah mara, zoutung, cing, dom, dai, ngala, ta aw, konglong on thaiphym boih lawng cingcui veng matu amingna tih khawpui pakhat la pai thai. Delhi khawpui ah MYO hui at matu cathli lawng pai u tih khat on khat laklaw kah mikhai theenathli arop roi sakthai u. kawthee awmngaih vengah khaw seh bawngzawngthai udawng awmngaih pui ham la awm. Tede pyn rook kah kutzyng laipaithli boih MYO hui at tykna tiim khui ah thum sak myh la cing, dom on ngala kutzyng laipai byng lawng thum u tite huh la awm. Hetih la pekbouna khyh ouh la Matu kutzyng laipai boih tykna on MYO hui at la paithai kawi nih athaa raa vetih Maturam ham tola thaihuthen n’sai thai ai. Tedawng Matu MYO pakhat, awllung pakhat, politic party on MP pakhat la paithaina ham awlpui la khawkan dong sak u sih.



Awlthang ka li

* Alawng a im(constitution) boih politics party MP lawng eek myh la vai ham awl kam na on catui hah ham baran lawng April 3 hin ah awl a tlok.
* Hai naw ka mawk cem on ka bet pha u lawng Met loh lang na ah thum sak nawh ham baran lawng April 15 hin veng commission hui at teng ah a zaak sak.Hin khat cong hin khat patong toong awl tlok thaai aphung taai sakm tih hoo na dawng tha hoong on kawl baran tawnba sut pon.
* Electic hai vang thai nawh on hai phu sang tih atlawh dawng April 21 hin veng Yakheng ram Ekep khawpui ah hutathli lawng khawpaw tih pang u.
* Kum 2010 (election) met tyk kam thlah na phe kop tih pal seh ti na on tung ep khui lawng Daw Sukyi loih sak ti na, caram thutthli Phekhu on Yangon khaw pui ah April 21 hin veng arek ra u.*** RFA awlthang.***
* Krica kunna cyk kum 25 cupna (Silver ubilee) tah Mindat ram Zophawng khaw Baptist thlangbol lawng April 25 hin vengah asai tih abur u. Canada ram tung ka phathli lawng April 24 hinveng (Ottwa) khawpui ah asai tih abur u bal tila zaak on ming la awm.

Zaaksakna
Thalam tlangpor awlthang thlahna ka hu on ka teethli ben ka lawng thapeek awl (nawh atah) votthokna on zakming nawh awl dootna mai aw a awm atah ming,phone on awm na hyn na van tyng sak pahoi thai na ham ren na on kan zaak sak u.